Συγχαρητήρια Επιστολή στην ΛΑΜΠΡΟΥ ΜΑΡΤΥ

Θέμα.  Συγχαρητήρια Επιστολή για την βράβευση σου από την Ακαδημία Αθηνών

Διάκριση για το βιβλίο <<Με λυμένο χειρόφρενο>>

Αγαπητή συμπολίτισσα και συντοπίτισσα Μάρτυ(λω)

Nίκησες στις πιο δύσκολες προκλήσεις. Ξεκινώντας από ένα πραγματικό δύσκολο περιβάλλον ως νέα και σε ένα ακόμα πιο δύσκολο κόσμο προσπαθείς να τον κάνεις πιο όμορφο .Μας δίνεις χαρά και κουράγιο. Περισσότερο δε στα νέα παιδιά. Το έργο αλλά και ο δημόσιος λόγος σας καταγράφουν την εξέλιξη του ελληνικού ψυχισμού στους ταραγμένους καιρούς μας.Διαβάζοντας το βιβλίο σου βγαίνουν συμπεράσματα που μπορεί να αποτελέσουν οδηγό.

Το δ/κο συμβούλιο του συλλόγου μας σου εκφράζει τα πιο θερμά του συγχαρητήρια .

Η διάκριση σου αυτή αποτελεί τιμή και για μας.





ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΌ ΤΟ ΒΉΜΑ :  27/07/2014

Περιπλάνηση με μια νταλίκα

Η Μάρτυ Λάμπρου ξετυλίγει μια σειρά θεμάτων γύρω από την ορμή του έρωτα, τον φόβο του θανάτου και τα κρυφά ή φανερά άγχη της καθημερινής ύπαρξης

Μια ιδέα για το πρώτο της μυθιστόρημα, υπό τον τίτλο Με λυμένο χειρόφρενο, η Μάρτυ Λάμπρου μάς έδωσε στο προηγούμενο βιβλίο της, τη συλλογή διηγημάτων Κόπιτσες (2010). Η συγγραφέας ξετυλίγει εκεί μια σειρά θεμάτων γύρω από την ορμή του έρωτα, τον φόβο του θανάτου, τη γοητεία της περιπλάνησης και τα κρυφά ή φανερά άγχη της καθημερινής ύπαρξης. Βασικά χαρακτηριστικά της γραφής της, η οικονομία του λόγου, το χαμηλότονο ύφος και (πρωτίστως) το βλέμμα μιας γενναιόδωρης κατανόησης για τα ανθρώπινα. Δεν απέχει από αυτή τη στάση και το σημερινό μυθιστόρημα που είναι μια περιήγηση χιλιάδων χιλιομέτρων στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή με νταλίκα: την νταλίκα που οδηγεί ο πατέρας της νεαρής αφηγήτριας, ο οποίος θα τη φέρει έτσι σε επαφή με έναν μαγευτικό και ταυτοχρόνως δύσβατο, σκληρό και ανταγωνιστικό κόσμο.

Τα ταξίδια της με την νταλίκα η Σωτηρία θα τα ξεκινήσει σε ηλικία δώδεκα ετών και θα τα συνεχίσει και τα αμέσως επόμενα χρόνια ως την ώρα που θα πάρει η ίδια το τιμόνι στα χέρια με σκοπό να αντικαταστήσει τον άρρωστο πια πατέρα της και να τον γλιτώσει από τα χρέη τα οποία τον έχουν επιβαρύνει μετά την αγορά του καινούργιου φορτηγού του. Η νταλίκα δεν θα τρομάξει ποτέ τη μικρή ηρωίδα. Το ύψος από το οποίο παρατηρεί τα τοπία καθισμένη στο εσωτερικό της καμπίνας, τα φώτα που αρχίζουν να ανάβουν διαδοχικά στους δρόμους όταν νυχτώνει, ακόμα και οι κίνδυνοι ή οι τεράστιες καθυστερήσεις που απειλούν κάθε τόσο τον νταλικέρη (από τα κλεφτρόνια τα οποία περικυκλώνουν το φορτηγό μέχρι τους πολυήμερους εγκλεισμούς στα λιμάνια), αποτελούν τους σταθμούς μιας μεγάλης διαδικασίας μύησης για τη Σωτηρία ή Σωτήρη (όπως τη φωνάζει ο πατέρας της, αφού μιλάμε για ένα κατεξοχήν ανδρικό επάγγελμα).

Γιατί όμως μια τέτοια μύηση είναι τόσο συναρπαστική; Ποιο ακριβώς στοιχείο τής επιτρέπει να κερδίσει την καρδιά και τον νου ενός άγουρου κοριτσιού βάζοντας φωτιά στις επιθυμίες και τα όνειρά του; Νομίζω πως εκείνο που θέλει να προβάλει εδώ η Λάμπρου είναι η ψυχή ενός παιδιού πρόθυμου να επωμιστεί κάθε ρίσκο αν πρόκειται να ζήσει σε ένα περιβάλλον συνεχών μεταβολών όπου παρόν, παρελθόν και μέλλον προσδιορίζονται από την ίδια ρευστότητα. Η περιπλάνηση για την περιπλάνηση, λοιπόν; Ναι, αλλά με τη διαφορά πως αυτή η περιπλάνηση λίγη σχέση έχει με τη λογοτεχνία του On the Road και της beat γενιάς. Η πρωταγωνίστρια της Λάμπρου αποστρέφεται τις νόρμες και τα ετοιμοπαράδοτα πρότυπα ζωής, λατρεύει τη μουσική, αναριγά μπροστά στην προοπτική της ουτοπικής ελευθερίας αλλά οι περιπλανήσεις της μένουν γειωμένες στις εμπειρίες που αποκομίζει από τον πατέρα της: πώς να οδηγήσεις και να βρεις ανταλλακτικά για την νταλίκα, πώς να αντιμετωπίσεις την πείνα και τον κακό καιρό, πώς να αποφύγεις τους συνοριακούς ελέγχους για μικροπαρανομίες, πώς να κάνεις κουμάντο με την επιθετικότητα των συναδέλφων. Γι' αυτό και το Με λυμένο χειρόφρενο είναι λιγότερο μυθιστόρημα δρόμου και περισσότερο ένα μυθιστόρημα μαθητείας και ενηλικίωσης: με πολύ αλλά όχι αγοραίο σασπένς, σωστά ισορροπημένους όγκους στις σχέσεις μεταξύ των προσώπων και προσεκτική κατανομή των της δράσης (τη εξαιρέσει της ιστορίας με την εγκατάσταση του παππού της Σωτηρίας στην Ελλάδα που εκτός του ότι μοιάζει κάπως άσχετη με τα υπόλοιπα, πάσχει και από έντονη σχηματικότητα).

Η Λάμπρου τα καταφέρνει καλά και με τους χαρακτήρες της. Θα μείνω στο πρωταγωνιστικό δίδυμο. Ενας πατέρας παρορμητικός και οργίλος μα και αγωνιστής των δρόμων και του μόχθου που προσπαθεί παρά τη μοναξιά στην οποία τον έχει κλείσει η δουλειά του να ρίξει γέφυρες προς την κόρη του και μια κόρη που ξέρει πώς να μετατρέψει την εσωστρέφεια και τον φόβο της σε ευαισθησία ανακαλύπτοντας μαζί με την ανοιχτοσύνη των τοπίων τη δύναμη και τη μέθη του έρωτα.